ክርስትና ምን ማለት ነው

                                                                               ከዲ/ን  አቤል ኃይሉ


         ኦርቶዶክስ ተዋህዶ ክርስትና ምን ማለት እንደሆነ እንወያይ!!!!

በመጀመሪያ ክርስትና የሚለ...ውን ቃል እንመልከት
ክርስቲያን ማለት የክርስቶስ ተከታይ ፣ የክርስቶስ ደቀ መዝሙር ማለት ሲሆን ምዕመናን/አማኞች/ መጅመሪያ በአንጾኪያ ክርቲያን ተባሉ፡፡ ሥራ11፣26 ክርስትና ማለት ደግሞ ያመኑ ክርስቲያኖች የሚከተሉት እምነት ነው፡፡ መስራቹ ደግሞ በገዛ ደሙ ፈሳሽነት ያጸናት ክርስቶስ ኢየሱስ ነው፡፡
ቅዱስ ጳውሎስ ‹‹ከተመሰረተው በቀር ማንም ሌላ መሠረት ሊመሠረት አይቻልምና፡፡ እርሱም ኢየሱስ ክርስቶስ ነው፡፡ ‘እንዳለ 1ኛ ቆሮ፣11 ኤ.ፊ 2፣20’
እንግዲህ በክርስቶስ ኢየሱስ የተመሠረተችው ክርስትና የአዳምና ልጆቹን የዘመናት እንቆቅልሽ የፈታች፣ የዓመተ ፍዳ መዝገብን የዘጋች ፣መስቀል የእርግማን መልክት መሆኑ ቀርቶ ከቀስቱ የምናመልጥበት ምክንያቶች ሆኖ የተሰጠባት፣ አባ አባት ብለን የምጮህበት የልጅነት መንፈስ የተቀበልንባት ፣የበዛ ትርፋችን የበረከተ መክሊታችን ሆኖልን ዕረፍት ያገኝባት መንገድ ሆናለች፡፡
እርግጥ ነው ከክርስትና በፊትም በኃላ ወደ ፈጣሪ መድረሻ ናቸው ተብለው የተቀየሱ “መንገዶች“ ነበሩ ፡፡አሁንም ቀያሹ እግዚአብሔር ባይሆንም በንስር ፍጥነት ብዙ መንገዶች በመቀየስ ፣ብዙ መሰረቶች በመመስረት ላይ ይገኛሉ፡፡ ነገር ግን ክርስትና ከነዚህ ሁሉ መንገዶች ወይም እምነቶች በምንድው የሚለው ሰው ቢኖር ልዩነቱ ክርስትና

1.የመገለጥ እምነት ነው፡፡

ክርስትና የመገለጥ እምነት ነው ሲባል በራዕይ በህልም ወይም በትንቢት ለሆነ ነቢይ ተነግሮት በዚያ ነቢይ አነሳሽነት የተመሰረተ እምነት አይደለም፡፡ ለምሳሌ የእስልምና እምነት ለነቢዩ መሐመድ መልአኩ ጅብሪል ከአላህ በተላከው ቃል መሰረት የተመሰረተ እምነት ነው፡፡ የአይሁድም እምነት እግዚአብሔር ለነቢዩ ሙሴ በሲና ተራራ ላይ በሰጠው ዐሠርቱ ትእዛዛት መሰረት ለሕዝበ እስራኤል የተሰራች እምነት ነው፡፡
ክርስትና የመገለጥ እምነት ነው ሲባል ግን ከዚህ በተለየ መልኩ ነው፡፡ ይኸውም ከሦስቱ አካላት አንዱ አካል እግዚአብሔር ወልድ በተለየ አካሉ ከቅድስት ድንግል በነሳው ሥጋ ሰው ሆኖ ተገልጦ የሰራት እምነት ናት፡፡ ክርስትና በራእይ አልመጣችም፡፡ በሕልም ላይም አልተመሰረተችም፡፡ ነገር ግን ራሱ እግዚአብሔር ሰው ሆኖ ተገልጦ በቤተ ልሔም ተወልዶ ፣ ወደ ግብጽ ተሰዶ ፣ በናዝሬት አድጎ፣ በባሕረ ዮርዳኖስ ተጠምቆ፣ በገዳመ ቆሮንቶስ ጾሞ ፣ በኪደተ እግሩ ዓለምን እየቀደሰ ፣ ትምህርቱን በስራው እየገለጠ ፣ሁሉን እያሳየ ክርስትና እንዲህ ናት እያለ ክርስትናን መሰረታት፡፡
ቅዱስ ጳውሎስ ክርስትና የመገለጥ እምነት መሆኗን ሲመሰክር ‹‹ በእግዚአብሔር ማደሪያ ቤት መኖር እንዴት እንደሚገባ ታውቅ ዘንድ እጽፍልሃለው፡፡ ቤቱም የእውነት ዓምድና መሰረት ነው፡፡ እግዚአብሔርን የመምሰል ምስጢር ታላቅ ነው፡፡ በሥጋ የተገለጠ፣ በመንፈስ የጸደቀ ፣ ለመላእክት የታየ ፣ በአህዛብ የተሰበከ ፣ በዓለም የታመነ ፣ በክብር ያረገ›› 1ኛ ጢሞ 3÷16
ስለዚህ ክርስትና የማይታየው እግዚአብሔር በሚታይ ሥጋ ፣ የማይዳሰሰው ፈጣሪ በሚዳሰስ ሥጋ ተገልጦ ፣ የባዘኑትን በጎች ወደ በረቱ የመለሰበትን አውነት ይሰብካልና ልዩ ነው፡፡ ይህንን እውነት ከክርስትና ሃይማኖት ውጭ የሚሰብክ የለም፡፡ ቅዱስ ዮሐንስም ‹‹ የእግዚአብሔርን መንፈስ በዚህ ታውቃላችሁ፡፡ ኢየሱስ ክርስቶስ በሥጋ እንደመጣ የሚታመን መንፈስ ሁሉ ከእግዚአብሔር ነው፡፡ ኢየሱስ ክርስቶስም በሥጋ እንደመጣ የማይታመን መንፈስ ሁሉ ከእግዚአብሔር አይደለም፡፡ ይህም የክርስቶስ ተቃዋሚው መንፈስ ነው፡፡›› 1ኛ ዮሐ 4÷12 በወንጌሉ ላይም ‹‹ ቃልም እግዚአብሔር ነበር፡፡ . . . ቃልም ሥጋ ነው፡፡›› እንዲል ዮሐ 1-1÷14

2. ልዩ ነው፡፡

ሁለተኛውና ትልቁ ነጥብ ደግሞ ከስነ መለኮት ትምህርት አንጻር ከሌሎች ሃይማኖት ክርስትና ልዩ ነው፡፡
ለምሳሌ፡- የአይሁድ ፣የእስልምና ፣የአፖስቶሊኮች ፣የጂሆቫ ዊትነሶችን ወ.ዘ.ተ እግዜአብሔር አንድነቱን እንጂ ሦስትነቱ አይቀበሉም ፡፡አንዳንድ እምነቶች ደግሞ ወደ ሚሊዮን የሚቆጠሩ አማልክት ያሏቸው አሉ ፡፡ ለምሳሌ፡ ጥንታውያን ግሪኮች በታላቁ የግሪክ ተራራ አሊምፐስ /Olympus/ ይኖራሉ ተብለው የሚታመኑ ብዙ አማልክት አሏቸው፡፡ ከእነዚህም መካከል፡ ጁፒተር /የአማልክት ንጉስ/ ፣ጂኖ /የሰማይ ንግስት/፣ አፖሎ/የፀሐይ ፣የመድኃኒትት፣የሙዚቃ ና የግጥም አምላክ ፣ቬኑስ /የቁንጅና የሣቅ፣ የጋብቻ አምላክ/ ፣ኔፕቱን/የውኃዎች አምላክ /፣ ፕላቶ/የሲኦል አምላክ/ ፣አፍሮዳይት /የፍቅር አምላክ/…ወ.ዘ.ተ እየተባሉ የሚጠሩ አማልክት አሏቸው፡፡
ክርስትና ግን ከእነዚህ ከላይ ከተጠቀሱት እምነቶች በተለየ መጽሐፍ ቅዱስን መሰረት አድርጋ እግዚአብሔር አንድም ሦስትም ነው ብላ ታስተምራለች፡፡ አንድነቱ በመፍጠር ፣በመግዛት /መለኮት/፣በፈቃድ ፣በስልጣን ብሎም በአንድ ልብ በማሰብ ፣በአንድ ቃል በመናገር፣በአንድ እስትንፋስ በመተንፈስ አንድነቱ ይገለጻል ፡፡ ስለዚህ “እስራኤል ሆይ ስማ አምላካችን እግዚአብሔር አንድ እግዚአብሔር ነው ፡፡” ዘጸ 6÷5 ሲል ከዚህ አንጻር መጽሐፍ ቅዱስ እየገለጸ መሆኑ ግልጽ ነው ፡፡ በ ሌላም ቦታ ላይ ኢየሱስ ክርስቶስ “እኔና አብ አንድ ነን” ዮሐ 10÷30 ፣ “እኔን ያየ አብን አይቷል ፡፡ …እኔ በአብ እንዳለሁ አብም በእኔ እንዳለ እመኑኝ “ ዮሐ 14 ÷10-11
“የእውነት መንፈስ በመጣ ጊዜ ወደ እውነት ሁሉ ይመራችኋል፡፡…እርሱ ያከብረኛል ፡፡ለእኔ ካለኝ ወስዶ ይነግራችኋልና፡፡ ለአብ ያለው ሁሉ የእኔ ነው፡፡ስለዚህ ለእኔ ካለኝ ወስዶ ይነግራችኋል አልሁ፡፡ “ ዮሐ16÷14
ይኼን አንድነት ቅዱስ ጳውሎስ በ1ኛ ቆሮ 8÷5-6 እና በ1ኛ ቆሮ 12÷4 ላይ እንዲህ አድርጎ አስቀምጦታል፡፡
‹መቼም ብዙ አማልክትና ብዙ ጌቶች አሉ፡፡ነገር ግን በሰማያት ሆነ በምድር ሆነ አማልክት የተባሉ ምንም ቢኖሩ ለእኛስ ነገር ሁሉም በእርሱ በኩል የሆነ እኛም በእርሱ በኩል የሆን አንድ ጌታ ኢየሱስ ክርስቶስ አለን፡፡›› 1ቆሮ 8÷5-6
‹‹መንፈስ ግን አንድነው፡፡›› 1ቆሮ 12፡4
ቅዱስ ጳውሎስ እንግዲህ አብንም፣ወልድንም፣መንፈስ ቅዱስንም አንድ እያለ በመግለጽ ፍጹም አንድነታቸውን በረቀቀ ምስጢር ገለጸ፡፡ስለዚህ ሶስት አማልክት አንልም:: አንድ አምላክ እንላለን እንጂ፡፡ አንድ አምላክ ስንልም በመፍጠር ፣በአገዛዝ ፣ በስልጣን፣ በአንድ ልብ አስቦ፣ በአንድ ቃል ተናግሮ፣በአንድ እስትንፋስ ተንፍሶ፣ በመኖር ይገለጻል፡፡ ይህን ምስጢር በተለይ በዩሐንስ 16፡14 ላይ በሚገርም ሁኔታ ተገልጻል ፡፡ ክርስቶስ መንፈስ ቅዱስን ‹‹ለእኔ ካለኝ ወስዶ ይነግራችኋል›› በማለት መንፈስ ቅዱስ ከወልድ ቃልነትን ገንዘብ አድርጎ በእርሱ ቃልነት የሚናገር መሆኑን ሲገልጽ ‹‹ ለአብ ያለው ሁሉ የኔ ነው››በማለቱ ደግሞ ወልድ ከአብ ልብነትን ገንዘብ አድርጎ በአብ ልብነት የሚያስብ መሆኑን ይገልጻል፡፡‹‹ እኔና አብ አንድ ነን›› ዩሐ 10፡30 በማለቱ ደግሞ አንድነታቸውን በሚገባ ገልጾል፡፡
ሦስትነታቸውን ደግሞ በስም፣ በአካልና በግብር ይገለጻል፡፡ ለምሳሌ፡-‹‹ እንግዲህ ሂዱና አህዛብን ሁሉ በአብ በወልድ በመንፈስ ቅዱስ ስም አጥምቋቸው›› ማቴ 24፡19 አብ ወልድና መንፈስ ቅዱስ ብሎ ሶስትነታቸውን÷ስም ብሎ አንድነታቸውን ገለጸ፡፡ እዚህ ላይ አስተውል፡፡ ስሞች አላለም፡፡ ስም እንጂ፡፡ የተቀረውን ምስጢር በሌላ ጽሁፍ ላይ ይዳሰሳል፡፡ ይህውም ከምስጢሩ ጥልቅት፣ ስፋትአንጻር ነው፡፡
ስለዚህ ክርስትና ልዩ ነው ሲባል ባለብዙ አማልክት አስተሳሰብ(Polytheism) አይሰብክም፡እንደሌሎችም አንድነው ብቻ ብሎ ሶስትነቱን ገሸሽ አያደርግም:: ነገር ግን አንድነቱን ሶስትነቱ ሳይጠቀልለው፣ አንድነቱ ሶስትነን ሳይከፋፍለው ለዘላለም አብ ወልድ መንፈስ ቅዱስ አንድ እግዚአብሔር ተብለው ይጠራሉ እንጂ፡፡

3. በር ነው

ለስም አጠራሩ ክብር ይግባውና ጌታችንና አምላካችን መዳኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ‹‹እኔ የበጎች በር ነኝ፡፡ ከእኔ በፊት የመጡ ሁሉ ሌቦች እና ወንበዴዎች ናቸው፡፡ ዳሩ ግን በጎቼ አልሰሟቸውም፡፡ በሩ እኔ ነኝ፡፡ በኔ የሚገባ ቢኖር ይድናል፡፡ ይገባልም ይወጣልም፡፡ መሰማሪያ ያገኛል፡፡›› ዩሐ 7፡10 እንዳለ ክርስትና ወደ ፈጣሪ መግቢያ ብቸኛ በር ናት፡፡ ያለዚህ በር የሚገባ ቢኖር መሰማሪያ አያገኝም፡፡ለምሳሌ፡- ራሳቸውን የጽድቅ በር አድርገው የመጡ ነበሩ፡፡ይህንን ነገር የከበረው የህግ መምህር ገማልያል በሐዋ 5፡35 ላይ ‹‹የስራኤል ሰዎች ሆይ ስለነዚህ ሰዎች ተጠንቀቁ::ከዚህ ወራት አስቀድሞ ቴዎዳስ እኔ ታላቅ ሰው ነኝ ብሎ ተነስቶ ነበርና፡፡ 400 የሚያክሉ ሰዎችም ከእርሱ ጋር ተባበሩ::እርሱም ጠፋ፤የሰሙትም ሁሉ ተበተኑ፡፡ እንደምናምንም ሆኑ፡፡ ከዚህ በኋላ ሰዎች በተጻፉበት ዘምን የገሊላው ይሁዳ ተነሳ፡፡ ብዙ ሰዎችንም አሸፍቶ አስከተለ፡፡ እርሱም ጠፋ የሰሙትም ሁሉ ተበተኑ፡፡›› እንዳለ ራሳቸውን የፈጣሪ እንደራሴ፣መልእክተኛ አድርገው ከእርሱ በፊትም ከእርሱም በኋላ የመጡ አሉ ፡፡እውነቱ ግን በር አለመሆናቸው ነው፡፡ ጌታ ራሱን በመልካም እረኛ ልጆቹን ደግሞ በበጎች መስሎ ባስተማረበት 10ኛ የዩሐንስ ወንጌል ም ዕራፍ ላይ እንደዚህ ሰዎችን መንጋውን ለነጣቂ ተኩላ አሳልፈው በሚሰጡ ሞያተኛ መስሎቸዋል፡፡ በማቴዎስ 7፡13 ‹‹ በጠባው ደጅ ግቡ፡፡ ወደ ጥፋት የሚወስደው ደጁ ሰፊ መንገዱም ትልቅ ነውና፡፡ ወደ እሱም የሚገቡ ብዙዎች ናቸው ወደህይወት የሚወስደው ደጁ የጠበበ መንገዱም የቀጠነ ነውና፡፡ የሚያገኙት ጥቂቶች ናቸው›› እንዳለ ክርስትና ባለጠጋው ጹም'ደሀውን መጽውት፣አንድም ቀኝህን ለመታህ ግራህን መልስለት፣ አንድ ምዕራፍ እንድትሸኘው ቢጠይቅህ ሁለት ምዕራፍ ሂድለት፣ ጠላትህን ውደድ የሚረግምህን መርቅ፣ ለሚያሳድድህ ጸልይለት የምትል ፍጽምት ትርፍት ህግ ነችና የጠበበች ደጅ ነች፡፡
እናም ክርስትና በር ናትና ወደ ጽዮን ተራራ' ወደ ህያው እግዚአብሔር ከተማ ይገባባታል ፡፡ ክርስትና ደጅ ናትና ወደ በኩራት ማህበር' በደስታም ወደተሰበሰቡበት ወደ አእላፋት መላእክት' ፍጹማንም ወደሆኑት ወደ ጻድቃን መንፈሶች ይገባባታል፡፡
በክርስትና በርነት መሰማሪያ ይገኛል ፡፡በሩ ደግሞ ክርስቶስ ነው ፡፡በዚህ በር ሲታመን ብቻ ወደ አብ ይመጣል፡፡ በዚህ በር ሲታመን ብቻ ወደ መንፈስ ቅዱስ ይቀረባል፡፡ በዚህ በር አንድነቱ ሶስትነቱ ይመሰጠራል፡፡ ይህን በር ያሳወቀን ጌታ ስሙ ከፍ ከፍ ይበል፡፡ በሩን የጠፋባቸውንም ሆነ የተዘጋባቸውን እግዚአብሔር ያስብልን፡፡
ኦርቶዶክስና ተዋህዶ የሚሉትን ቃላት ሰፊ ምስጢራቸውን በቀጣዩ ጊዜ እናቀርባለን፡፡
መልካም ሳምንት
ወስብሐት ለእግዚአብሔር